Filmy

Wybierz spośród poniższych działów:

DOKUMENT
FABUŁA

DOKUMENT

Polskie miesiące – Czerwiec ’89; czas trwania: 7’55”

Film zrealizowany został na potrzeby Fundacji Centrum Solidarności i zrealizowanej przez nią wystawy „Drogi do Wolności” . Gdy w 1985 r.  po dojściu do władzy Michaiła Gorbaczowa zapowiedziano w Związku Sowieckim jawność życia politycznego, polscy komuniści zrozumieli, że grunt usuwa im się spod nóg. Próbując zachować resztki władzy, doprowadzili do obrad Okrągłego Stołu, czyli do kompromisu politycznego z przedstawicielami rosnącej w siłę opozycji. Film  opowiada o wydarzeniach historycznych poprzedzających to wydarzenie, strajkach majowych i sierpniowych 1988 r., a także o pierwszych kontraktowych wyborach do Sejmu oraz wolnych  wyborach do Senatu. Krótki,  8-minutowy materiał  stanowi doskonałą   pomoc dydaktyczną do  wykorzystania na zajęciach  lekcyjnych. W sposób syntetyczny film prezentuje widoczny dwugłos wśród przedstawicieli  struktur solidarnościowych. W filmie zarysowano funkcjonujący już nieco wcześniej  podział  na zwolenników i przeciwników rozmów z komunistami w willi MSW w Magdalence i podczas  obrad Okrągłego Stołu.

Europejskie Drogi do Wolności

Krótki, 7-minutowy film przedstawia chronologię wydarzeń, jakie miały miejsce w Europie środkowej i wschodniej, począwszy od Polski i pierwszych po II wojnie światowej częściowo wolnych wyborów  do Sejmu i Senatu. Zmiany w Polsce wywołały efekt domina w krajach całego Bloku Wschodniego, a co za tym idzie proklamowanie niepodległości przez poszczególne państwa należące do Układu Warszawskiego.

Dzień za dniem, reż. I. Kamieńska, 1988, czas trwania:  16’00”

Zrealizowany u schyłku PRL portret dwóch robotnic (sióstr bliźniaczek) to porażający obraz przemijającej epoki, która uczyniła je wręcz robotami. Bohaterki od 30 lat pracują w jednym zakładzie, przy załadunku i rozładunku cegieł. Zniszczone, znużone twarze, zdeformowane sylwetki. Jest rok 1988, a życie niewolnic systemu się nie zmienia. Nadal towarzyszą im hasła: „Chwała ludziom dobrej roboty”, „Polskę jutra budujemy dziś”, które czytają w drodze do pracy i z pracy od owych 30 lat. To jedno z najmocniejszych uderzeń w PRL.

https://youtu.be/lCQ8mq-2VUM

Major albo rewolucja krasnoludków, reż. M. Zmarz-Koczanowicz, 1989, czas trwania: 31’00”

Od 1986 r., we Wrocławiu, a potem i w innych polskich miastach, zaczęły się rozgrywać prześmiewcze manifestacje. Absurdalne hasła przedrzeźniały oficjalne święta PRL: ,,Wigilia Rewolucji Październikowej”, „Dzień Tajniaka”, ”Papier Toaletowy – pierwsze rozdanie”. Organizatorem tych happeningowych przedsięwzięć był Waldemar „,Major” Frydrych, twórca ruchu Pomarańczowej Alternatywy.
Tak jak akcje tej grupy były parodią komunistycznych świąt, tak film M. Zmarz -Koczanowicz jest parodią rewolucyjnych reportaży o wielkich przywódcach.

Z filmoteki bezpieki odc. 53 – Pomarańczowa Alternatywa, czas trwania: 44’55”

Polecamy również:

Na podobieństwo Jacka, reż. A. Titkow, 2000, czas trwania: 54’00”

Film zrealizowany cztery lata przed śmiercią Jacka Kuronia, słynnego opozycjonisty, potem ministra. Jest on bohaterem i komentatorem równocześnie. Poznajemy człowieka idealistę. Pomimo przywoływanych tu przeżyć, nadal wierzy, że energia, która spowodowała wolnościowe i reformatorskie zrywy, nie może być zaprzepaszczona. Natura społeczeństwa jest dobra, a życie społeczne da się kształtować sprawiedliwie.

FABUŁA

Ucieczka z kina >>Wolność<<, reż. W. Marczewski, 1990, czas trwania: 87’00”

Film dostępny jest również w zbiorze „Filmoteka Szkolna”.

Metaforyczna przypowieść o pożegnaniu z PRL, o przemianie ustrojowej (12 kwietnia 1990 r. Sejm uchwalił zniesienie cenzury). Sygnałem do tej powszechnej przemiany jest bunt aktorów występujących w pełnym sztuczności kiczu pt. ,,Jutrzenka”. Artyści zaczynają zachowywać się na ekranie jak osoby prywatne, chcą czuć się wolne od obowiązku grania bezsensownych tekstów, wchodzą w kontakt z kinową publicznością. Twórcy nawiązują tym motywem do „Purpurowej róży z Kairu” W. Allena.
Bunt aktorów się rozszerza. Pod jego wpływem przeobrażają się zwykli ludzie. Na znak poczucia wolności zaczynają… śpiewać. Te wydarzenia mają też wpływ na zaprzedanego władzy cenzora, który jest w tym filmie głównym bohaterem.

https://www.youtube.com/watch?v=KJRysGo6Zx4

Zabić księdza, reż. A. Holland, 1988, czas trwania: 117’00”

Pierwowzorami bohaterów są postaci autentyczne. Okrutnie zamordowany w 1984 r. charyzmatyczny ksiądz Jerzy Popiełuszko i jeden z jego oprawców kpt. Grzegorz Piotrowski. A w tle szara Polska lat osiemdziesiątych, autentyczna tylko w kościołach i w prywatnych domach. Natomiast publicznie inwigilowana, represjonowana.
Film uznać jednak można także za współczesny moralitet. Wcieleniem Dobra jest ksiądz Alek, a Zła – Stefan. Obraz sprowokowany polską rzeczywistością, z obcymi aktorami i wyprodukowany we Francji, ma więc wymiar nie tylko polski, ale też uniwersalny.