9.11.1918 – abdykacja cesarza Drugiej Rzeszy Niemieckiej Wilhelma II i proklamowanie na miejsce cesarstwa republiki. Rada Deputowanych Ludowych jako rząd tymczasowy złożony z przedstawicieli SPD (Socjaldemokratyczna Partia Niemiec) i USPD (Niezależna Socjaldemokratyczna Partia Niemiec), zapewnia sobie poparcie nowego naczelnego dowództwa niemieckich sił zbrojnych. Rozpoczęto działania zmierzające do szybkiego przeprowadzenia wyborów do Zgromadzenia Narodowego, które miało uchwalić nową konstytucję.
11.11.1918 – przedstawiciele pokonanych Niemiec oraz sił sprzymierzonych podpisali rozejm w wagonie kolejowym w Compiegne pod Paryżem. Działania I wojny światowej zostały zakończone.
5.01.1919 – w Monachium, w wyniku połączenia się dwóch niewielkich organizacji powstaje Niemiecka Partia Robotnicza (DAP), przemianowana w drugiej połowie 1920 roku na Narodowosocjalistyczną Niemiecką Partię Robotniczą (NSDAP). Domaga się ona później anulowania traktatu wersalskiego, równouprawnienia narodu niemieckiego w stosunku do innych narodów i przyznania wszystkim Niemcom prawa do samostanowienia w celu utworzenia państwa wielkoniemieckiego.
28.06.1919 – podpisano traktat wersalski, główny układ pokojowy kończący I wojnę światową. Traktat podpisały Niemcy, mocarstwa Ententy oraz państwa sprzymierzone i stowarzyszone.
10.01.1920 – ratyfikowano traktat wersalski, który z tą datą wszedł w życie. Traktat ustalił wiele nowych granic międzypaństwowych w Europie oraz wprowadził nowy ład polityczny. Radykalnie ograniczono wielkość i wyposażenie armii powojennych Niemiec, które poniosły także duże straty terytorialne. Zapadła decyzja o wypłacie odszkodowań wojennych, których wysokość ustaliła Komisja Odszkodowań w kwietniu 1921 roku na 132 mld marek w złocie. Na mocy art. 102 traktatu wersalskiego następuje oficjalne ukonstytuowanie Wolnego Miasta Gdańska (WMG) pozostającego pod nadzorem Wysokiego Komisarza Ligi Narodów. Polskę w WMG reprezentował Komisarz Generalny RP. Wolne Miasto Gdańsk włączono w skład terytorium celnego Polski, państwu polskiemu zapewniono również szerokie uprawnienia w porcie gdańskim.
13.08.1920 – lokalne Zgromadzenie Konstytucyjne w Gdańsku uchwala konstytucję Wolnego Miasta Gdańska.
15.11.1920 – proklamowanie Wolnego Miasta Gdańska przez Wysokiego Komisarza Ligi Narodów.
8/9.11.1923 – tzw. pucz monachijski, zamach Adolfa Hitlera na czele oddziałów SA i Kampfbundu w celu przejęcia władzy w Bawarii. Aresztowanie Hitlera i osadzenie na 9 miesięcy w twierdzy Landsberg.
14.09.1930 – nowe wybory do Reichstagu przynoszą zmianę układu politycznego w Niemczech. Nastąpił gwałtowny spadek poparcia dla dotychczasowych sił w parlamencie. Ich kosztem wzrosła znacznie rola kierowanej przez Hitlera NSDAP, która uzyskała 107 mandatów (18% głosów).
24.10.1930 – do Gdańska przyjeżdża Albert Forster. Został on mianowany przez przywódcę NSDAP Adolfa Hitlera na stanowisko komisarycznego przywódcy tej partii na obszarze Wolnego Miasta Gdańska. Forster otrzymuje od Hitlera wszelkie pełnomocnictwa do działalności politycznej, głównie jako organizator zbliżających się wyborów do olkstagu (gdańskiego parlamentu) oraz jako Gauleiter NSDAP w Gdańsku.
16.11.1930 – w Gdańsku obywają się wybory do Volkstagu. NSDAP pod wodzą Forstera uzyskuje 12 z 72 mandatów, stając się drugą (po socjaldemokratach) najsilniejszą partią w mieście.
24.04.1932 – wybory do Landtagu pruskiego zakończone wielkim sukcesem NSDAP, która otrzymała 162 mandaty na ogólną liczbę 420.
31.07.1932 – nowe wybory do niemieckiego parlamentu (Reichstagu) zarządzone po rozwiązaniu izby przez następcę kanclerza Heinricha Brüninga, Franza von Papena. W wyborach NSDAP otrzymała 37% głosów i 230 mandatów. W ciągu niespełna dwóch lat nastąpił dwukrotny wzrost liczby głosów oddanych na partię nazistowską, która cieszyła się całkowitym poparciem mieszczaństwa i chłopstwa. Przewodniczącym Reichstagu został wybrany z ramienia NSDAP Hermann Göring.
6.11.1932 – następne wybory po jednoczesnym kolejnym rozwiązaniu Reichstagu przez von Papena i dymisji rządu Papena przez Reichstag. W nowych wyborach NSDAP straciła 4%, natomiast komuniści zyskali kolejne 2% głosów. Postępujący wzrost popularności komunistów powoduje sprzeciw wielkiego kapitału niemieckiego, który wzmógł swoje poparcie finansowe dla partii hitlerowskiej.
30.01.1933 – prezydent Niemiec Paul von Hindenburg powołuje na urząd kanclerza Adolfa Hitlera. Mianowanie Hitlera szefem rządu zapoczątkowało proces likwidowania demokratycznych rządów i instytucji Republiki Weimarskiej i przekształcania państwa w Trzecią Rzeszę Niemiecką.
31.03.1933 – w Berlinie uchwalono ustawę o ujednoliceniu niemieckich krajów związkowych, na mocy której zlikwidowano federalizm niemiecki: rozwiązano parlamenty krajowe, z wyjątkiem pruskiego Landtagu.
7.04.1933 – przyjęto ustawę wprowadzającą we wszystkich krajach Rzeszy (z wyjątkiem Prus) urzędy namiestników mianowanych przez prezydenta na wniosek kanclerza. We wszystkich krajach Rzeszy na czele rządów stanęli narodowi socjaliści, a namiestnikami mianowano najbardziej zaufanych członków NSDAP, najczęściej Gauleiterów (kierowników okręgowych) partii.
13.04.1933 – gdański Volkstag podejmuje decyzję o samorozwiązaniu.
28.05.1933 – kolejne wybory do gdańskiego Volkstagu. NSDAP uzyskuje absolutną większość 38 mandatów, co oznacza 50,03% głosów.
20.06.1933 – urząd Prezydenta Senatu WMG obejmuje Hermann Rauschning. Prowadzi politykę dążącą do porozumienia polsko-niemieckiego w Gdańsku.
2.08.1934 – po śmierci prezydenta Hindenburga Hitler wydaje zarządzenie znoszące tytuł prezydenta Rzeszy. Nakazuje tytułować się „wodzem i kanclerzem Rzeszy”, skupiając wkrótce w swoich rękach wszystkie uprawnienia władzy centralnej i znosząc ostatecznie federalizm.
24.11.1934 – Rauschning pod naciskiem Hitlera ustępuje ze stanowiska Prezydenta Senatu WMG.
21.02.1935 – frakcja NSDAP w gdańskim Volkstagu uchwala jego rozwiązanie.
7.04.1935 – w nowych (jak się okazało ostatnich w historii) wyborach do gdańskiego Volkstagu NSDAP otrzymuje 59,3% głosów i 43 mandaty. Lista polska dostaje dwa mandaty (3,5% głosów). Na prezydenta Senatu (rządu WMG) wybrano nazistę Arthura Greisera.
15.09.1935 – uchwalono ustawy norymberskie. Dotyczyły one m.in. obywatelstwa Rzeszy oraz „ochrony krwi niemieckiej”. Odbierały Żydom prawo do obywatelstwa niemieckiego, w tym prawa wyborcze, i usuwały ich z urzędów publicznych. W ustawach norymberskich szczegółowo zdefiniowano kogo należy uznawać za Żyda, kogo za tzw. mieszańca (mischlinga), a kogo za Aryjczyka. Ustawy stały się ukoronowaniem oficjalnego podziału społeczeństwa niemieckiego według zasady „wartości krwi”.
27.02.1937 – naziści swoją działalnością w Wolnym Mieście Gdańsku doprowadzili do rezygnacji Wysokiego Komisarza Ligii Narodów w Gdańsku Seana Lestera ze stanowiska. Jego miejsce zajął Carl Jakob Burchardt, nieprzeciwstawiający się zdecydowanie ostatecznemu zwycięstwu NSDAP w Gdańsku.
31.05.1937 – pod wpływem terroru bojówek Forstera i prewencyjnych aresztowań przywódców partyjnych rozwiązuje się Niemiecko-Narodowa Partia Ludowa w Gdańsku.
10.10.1937 – w Teatrze Miejskim w Gdańsku Forster wygłasza jedno z wielu swoich antyżydowskich przemówień. Wzywa w nim do bojkotu sklepów żydowskich, niekorzystania z usług żydowskich lekarzy i adwokatów mieszkających w WMG.
21.10.1937 – zarządzeniem prezydenta policji w Gdańsku rozwiązano opozycyjną Partię Centrum.
12.03.1938 – wojska niemieckie na rozkaz Hitlera zajmują Austrię, gdzie w lipcu 1934 roku miejscowi narodowi socjaliści popierani przez Trzecią Rzeszę próbowali przejąć władzę. Anschluss (przyłączenie) Austrii przekształca ją w jedną z prowincji Niemiec – Ostmark (Marchia Wschodnia).
29–30.09.1938 – konferencja przywódców wielkich mocarstw europejskich w Monachium rozstrzyga wywołany przez Hitlera konflikt niemiecko-czechosłowacki o Sudety. W efekcie jej postanowień wojska niemieckie zajmują terytorium czeskich Sudetów.
12/13.11.1938 – gdańska „noc kryształowa”: w wyniku wywołanych przez nazistów zamieszek antyżydowskich zniszczono wnętrze i uszkodzono budynek synagogi we Wrzeszczu, podpalono synagogę w Sopocie, okradano i niszczono sklepy oraz mieszkania Żydów w WMG.
16.03.1939 – pod pretekstem obrony ludności słowackiej i ukraińskiej, obywateli państwa czechosłowackiego, oddziały Wehrmachtu wkraczają do Pragi. Hitler podpisuje dekret o utworzeniu Protektoratu Czech i Moraw, państwa podlegającego władzy protektora Rzeszy w Pradze.
11.06.1939 – z rozkazu Hitlera w Wolnym Mieście Gdańsku powołano Policję Krajową pod dowództwem generał-majora Friedricha Eberhardta. Odziały policji potajemnie dozbrajano drogą morską ze Szczecina.
3.07.1939 – na mocy uchwały Senatu Wolnego Miasta Gdańska powstaje w mieście kolejny niemieck oddział do zadań specjalnych: Oddział Wartowniczo-Szturmowy SS (SS-Wachsturmbann Eimann). Dowódcą oddziału został Kurt Eimann.
3.07.1939 – opracowano plan ataku na Pocztę Polską w Gdańsku.
27.07.1939 – Adolf Hitler podpisuje dyrektywę w sprawie zajęcia Wolnego Miasta Gdańska.
22.08.1939 – na odprawie wyższych dowódców wojskowych omówiono akcję eksterminacji inteligencji polskiej, która została określona jako „polityczne oczyszczanie pola” (politische Flurbereinigung).
23/24.08.1939 – w Moskwie podpisano pakt Ribbentrop–Mołotow. Przewidziano w nim podział strefy wpływów „w wypadku politycznych i terytorialnych zmian” na obszarze Polski.
25.08.1939 – aresztowanie grona nauczycielskiego i uczniów Polskiego Gimnazjum w Kwidzynie oraz nauczycieli innych szkół i przedszkoli polskich działających na Powiślu (ówczesne Prusy Wschodnie). Koniec sierpnia 1939 – utworzenie pięciu Einsatzgruppen (oddziały specjalne SS), których zadaniem było „zwalczanie na zajętych terenach, za plecami walczących oddziałów, wszelkich elementów wrogo nastawionych do Rzeszy i do Niemców”.
1.09.1939 – pancernik „Schleswig-Holstein” o godz. 4.45 rozpoczyna atak na Westerplatte.
– Zaatakowano Pocztę Polską w Gdańsku, którą w trakcie walk podpalono i zdobyto pod wieczór. Pięcioro ludzi spłonęło, a sześciu ciężko rannych zmarło w ciągu kilku następnych dni.
– W przygotowanym wcześniej przez gdańskie Gestapo tymczasowym więzieniu w Victoria Schule osadzono aresztowanych w Gdańsku polskich urzędników pocztowych, kolejowych i celnych, polskich księży i nauczycieli oraz innych Polaków podejrzanych o działalność w polskich organizacjach i stowarzyszeniach narodowych, a także niewielką grupę gdańskich Żydów.
– W Szymankowie rozstrzelano 21 Polaków: 16 kolejarzy i 5 inspektorów celnych. Był to odwet za ostrzeżenie o niemieckim ataku polskich saperów w Tczewie, którzy zdążyli wysadzić most na Wiśle.
– Albert Forster w przemówieniu do ludności niemieckiej Gdańska ogłasza włączenie Wolnego Miasta Gdańska do Trzeciej Rzeszy.
2.09.1939 – do wsi Stutthof skierowano pierwszy transport około 150 więźniów z Victoria Schule.
3.09.1939 – szybko opanowana przez polskie władze i wojsko dywersja przygotowana przez mniejszość niemiecką w Bydgoszczy i skierowana przeciwko wycofującym się z Pomorza wojskom polskim oraz polskiej ludności cywilnej miasta. Działania te w propagandzie nazistowskiej szybko nazwano „krwawą niedzielą w Bydgoszczy”, wielokrotnie przy tym zawyżono jej zasięg i liczbę ofiar.
5.09.1939 – rozpoczęcie pacyfikacji Bydgoszczy w odwet za śmierć Niemców biorących udział w dywersji. Do 9.09.1939 roku zamordowano 200-300 polskich cywilów.
7.09.1939 – kapitulacja Westerplatte.
– Utworzenie w Nowym Porcie Komendantury Obozów Jenieckich Gdańsk (Zivilgefangenenlager), której podlegały trzy obozy: Stutthof, Neufahrwasser (Nowy Port), Grenzdorf (Graniczna Wieś) i tymczasowe więzienie w Victoria Schule. Tu do lutego 1940 roku kierowano transporty więźniów z obozów internowania z całego okręgu Gdańsk-Prusy Zachodnie.
8–10.09.1939 – z polecenia Hitlera przystąpiono do tworzenia Selbstschutzu, oddziałów paramilitarnych złożonych z Niemców mieszkających na byłych ziemiach polskich zajętych przez Wehrmacht. Na Pomorzu misję tę powierzono SS-Oberführerowi Ludolfowi von Alvenslebenowi. Selbstschutz istniał do końca listopada 1939 roku. Jego członkowie w dużej mierze prowadzili aresztowania i dokonywali rozstrzeliwań Polaków na terenie Pomorza jesienią 1939 roku.
10.09.1939 – po ciężkich walkach w rejonie Redy i na zachodnich przedpolach Gdyni, płk. Stanisław Dąbek, dowódca Lądowej Obrony Wybrzeża, podejmuje decyzję poddania rejonu Gdyni i Kępy Oksywskiej.
12.09.1939 – powołano Einsatzkommando 16 policji bezpieczeństwa i służby bezpieczeństwa w celu pacyfikacji polskiej ludności Gdyni i innych miast Pomorza w ramach akcji „Tannenberg” i „Inteligenzaktion”.
12/13.09.1939 – rozpoczęto likwidację ludności polskiej z terenu Kociewia w Lasach Szpęgawskich koło Starogardu Gdańskiego. Łącznie zamordowano tam 6-7 tysięcy osób.
13.09.1939 – w Granicznej Wsi (Grenzdorf), w miejscu istniejącego od 1938 roku ośrodka odosobnienia i karnej pracy, powstał Obóz dla Jeńców Cywilnych (Zivilgefangenlager). Tego dnia z Victoria Schule skierowano tam pierwszych 70 więźniów. Od kwietnia 1940 roku Grenzdorf był przemianowany na podobóz obozu Stutthof.
14.09.1939 – wojska niemieckie zajmują Gdynię. Po wejściu Wehrmachtu internowano kilka tysięcy polskich mieszkańców miasta i około 3000 osób skierowano do obozu w Nowym Porcie (Neufahrwasser). Do 26.10.1939 roku z Gdyni wysiedlono przymusowo 12 271 mieszkańców, a 38 000 polskich mieszkańców wyemigrowało z miasta w obawie przed przymusem i represjami okupanta.
19.09.1939 – do Gdańska przybył Adolf Hitler, który na kilka dni przeniósł swą kwaterę główną do Sopotu.
20.09.1939 – Reichsführer SS Heinrich Himmler wizytuje Bydgoszcz.
21.09.1939 – Hitler w towarzystwie szefa niemieckiego lotnictwa Hermanna Göringa i Gauleitera NSDAP w Gdańsku Forstera zwiedzał Gdynię, której nazwę naziści zmienili na Gotenhafen.
– Reichsführer SS Heinrich Himmler specjalnym dekretem mianuje wyższym dowódcą SS i policji w Gdańsku-Prusach Zachodnich SS-Brigadeführera Richarda Hildebrandta.
22.09.1939 – w Lasach Szpęgawskich koło Starogardu Gdańskiego rozpoczęto likwidację chorych psychicznie pacjentów szpitala psychiatrycznego w Kocborowie: Polaków, Żydów, Niemców. Tym samym rozpoczęto realizację akcji eutanazji, której projekt przygotowano jeszcze przed wybuchem II wojny światowej. Akcja trwała do 8.12.1939 roku. Dekret zezwalający na eutanazję wydał Hitler w październiku 1939 roku, był on jednak antydatowany na 1.09.1939 roku. Akcji tej poddano pacjentów wszystkich szpitali psychiatrycznych w Niemczech.
Początek października 1939 – powstają zręby Pomorskiego Okręgu Służby Zwycięstwa Polski, którego struktury weszły później w skład Związku Walki Zbrojnej – Armii Krajowej.
1.10.1939 – w sopockim Grand Hotelu podpisano akt kapitulacji załogi Helu walczącej pod dowództwem kontradmirała Józefa Unruga. 2 października na mierzeję wkraczają wojska niemieckie. Zakończenie kampanii wrześniowej nad Bałtykiem.
5.10.1939 – w Gdańsku rozstrzelano 38 Polaków, byłych obrońców Poczty Polskiej w WMG.
8.10.1939 – dekretem Hitlera powołano Okręg Rzeszy Gdańsk-Prusy Zachodnie (Reichsgau Danzig-Westpreussen), dzielący się na trzy rejencje: gdańską, kwidzyńską i bydgoską.
14.10.1939 – szef Głównego Urzędu Bezpieczeństwa Rzeszy (RSHA) Reinhard Heydrich zapowiada, że „likwidacja polskiej inteligencji musi zostać przeprowadzona do 1 listopada, a jednostki specjalne mają przedłożyć dokładne listy kadry przywódców politycznych”.
17.10.1939 – w toruńskim Forcie VII osadzono aresztowanych przedstawicieli inteligencji polskiej (księży, nauczycieli, lekarzy, adwokatów, studentów, właścicieli ziemskich i innych) z Torunia i okolic.
20.10.1939 – w byłych polskich koszarach w Tczewie zamordowano 16 z 20 przywiezionych księży z kurii biskupiej w Pelplinie. Kolejnych 17 księży z powiatu tczewskiego rozstrzelano w tym czasie w Lasach Szpęgawskich.
26.10.1939 – Okręg Gdańsk-Prusy Zachodnie wcielono do Trzeciej Rzeszy. Führer „w imieniu narodu niemieckiego” mianuje Gauleitera Alberta Forstera namiestnikiem Rzeszy na terenie tego okręgu.
Koniec października 1939 – rozpoczęcie akcji likwidacji ludności polskiej z terenu Kaszub w Lasach Piaśnickich. Łącznie zamordowano tam około 12 000 ludzi.
5.12.1939 – Albert Forster jako Gauleiter i namiestnik Rzeszy zarządził m.in.:
– ewakuację rodzin Polaków zabitych i straconych w ciągu ostatnich 2-3 miesięcy;
– wydalenie z Pomorza w pierwszej kolejności Polaków napływowych, którzy osiedlili się na tym terenie po 1919 roku;
– „konieczną” ewakuację poza Pomorze wszystkich Żydów, przestępców, aspołecznych i innych „szkodliwych elementów”.
1.01.1940 – w Gdyni zawiązano Tajny Hufiec Harcerzy kierowany przez Henryka Szymańskiego.
8.01.1940 – przewieziono więźniów z Fortu VII w Toruniu do obozu w Nowym Porcie.
11.01.1940 – w lesie w pobliżu obozu Stutthof rozstrzelano 22 osoby, wyselekcjonowanych Polaków z pierwszych aresztowań: księży, działaczy Polonii Gdańskiej, członków Rady Portu i Dróg Wodnych w WMG.
Wiosna 1940 – ukonstytuowanie się konspiracyjnej Tajnej Organizacji Wojskowej Gryf Kaszubski, przemianowanej w połowie 1942 roku na TOW Gryf Pomorski.
20.03.1940 – ze Stutthofu do obozu Grenzdorf odesłano komendanta Chorągwi Harcerskiej w Gdańsku Alfa Liczmańskiego. Według świadków do miejsca przeznaczenia przywieziono jego zwłoki.
22.03.1940 – w lesie w pobliżu obozu Stutthof rozstrzelano 67 Polaków: księży, kolejarzy i innych.
1.04.1940 – po zlikwidowaniu 31.03.1940 roku obozu w Nowym Porcie komendanturę przeniesiono do obozu Stutthof. Komendantem zostaje SS-Sturmbannführer Max Pauly.
21.11.1940 – w Toruniu Gestapo przystępuje do likwidacji polskich organizacji: Związku Walki Zbrojnej, Grunwaldu oraz Wolności. Aresztowanych działaczy osadzono 10.03.1941 roku w obozie Stutthof, gdzie większość z nich w krótkim czasie zginęła.
Luty–marzec 1941 – w obozie Stutthof osadzono grupę byłych oficerów polskich z Wybrzeża wyselekcjonowanych z obozów jenieckich.
4.03.1941 – wydano rozporządzenie o niemieckiej liście narodowej i niemieckiej przynależności państwowej na wcielonych ziemiach wschodnich. W myśl art. 1 ludność zamieszkującą wschodnie obszary włączone do Rzeszy objęto listą narodową i podzielono na cztery grupy.
1.10.1941 – obóz Stutthof przekształcono w obóz pracy wychowawczej (Arbeitserziehungslager Stutthof). Używano też nazwy Obóz Specjalny Stutthof (Sonderlager Stutthof).
23.11.1941 – wizytacja obozu Stutthof przez Reichsführera SS Heinricha Himmlera.
7.01.1942 – obóz Stutthof podporządkowano Inspektoratowi Obozów Koncentracyjnych z siedzibą w Oranienburgu koło Berlina. Od tego czasu oficjalnie używane jest określenie KL Stutthof.
28.06.1942 – aresztowanie przez Gestapo w Leśniczówce Długie (powiat Starogard Gdański) komendanta Bydgoskiego Inspektoratu AK por. Brunona Jasińskiego. Rozpoczęto akcję licznych aresztowań skierowaną przeciwko AK na Pomorzu Gdańskim.
1–2.12.1942 – w KL Stutthof osadzono 87 więźniów, członków Związku Walki Zbrojnej (ZWZ) i Szarych Szeregów. W następnych dniach grudnia 1942 roku i w styczniu 1943 roku do KL Stutthof przybywają kolejne transporty kilkuset więźniów aresztowanych za działalność w ZWZ/AK.
13.12.1942 – w Królewcu ginie przez ścięcie na gilotynie Antoni Kasztelan, kapitan marynarki wojennej, obrońca Helu i oficer polskiego kontrwywiadu, 14.10.1940 roku osadzony w obozie Stutthof.
15.04.1943 – w KL Stutthof rozstrzelano przywiezionych tego samego dnia 15 mężczyzn ze wsi Stare Guby, skazanych przez Gestapo z Płocka na śmierć za udział w ruchu oporu.
20.04.1943 – w KL Stutthof powieszono 16 mężczyzn skierowanych przez Gestapo z Płocka.
1.11.1943 – w obozie Stutthof osadzono Benedykta Porożyńskiego, komendanta Morskiego Rejonu Harcerzy w Gdyni, założyciela struktur Szarych Szeregów na Pomorzu. Zmarł 12.03.1945 roku w trakcie Marszu Śmierci w obozie ewakuacyjnym w Rybnie.
20.11.1943 – w KL Stutthof osadzono 300 Żydów z getta białostockiego.
29.06.1944 – do Stutthofu przybywa pierwszy tak duży transport więźniów żydowskich (z KL Auschwitz przysłano wówczas 2502 Żydówki węgierskie). Podobne transporty w KL Stutthof przyjmowano przez całe lato 1944 roku. W ich wyniku do końca 1944 roku w obozie osadzono około 49000 Żydów.
12.07.1944 – w KL Stutthof powieszono dowódcę Szarych Szeregów z Gdyni harcmistrza Lucjana Cylkowskiego.
4.09.1944 – utworzona przy Komisarzu Obrony Rzeszy w Gdańsku Albercie Forsterze Komisja Okręgowa do spraw Wojny Totalnej ukończyła tajny plan ewakuacji Okręgu Rzeszy Gdańsk-Prusy Zachodnie pod kryptonimem „Plan Ewa” (Eva-Fall). Przewiduje on ewakuację ludności niemieckiej, polskiej, robotników cudzoziemskich oraz więźniów różnego typu obozów oraz więzień hitlerowskich.
25.01.1945 – początek ewakuacji pieszej więźniów KL Stutthof – tzw. Marszu Śmierci.
28.03.1945 – zajęcie Gdyni przez wojska sowieckie.
30.03.1945 – wojska sowieckie opanowują Gdańsk.
25.04.1945 – rozpoczęcie ewakuacji drogą morską około 3300 więźniów KL Stutthof.
27–28.04.1945 – ewakuacja drogą morską ostatniej tysiącosobowej grupy więźniów KL Stutthof.
9.05.1945 – wojska II i III Frontu Białoruskiego Armii Czerwonej wkraczają do obozu Stutthof oraz opanowują rejon Zatoki Gdańskiej w pobliżu ujścia Wisły na wschód od Gdańska. Koniec działań wojennych.
Opracowanie:
Dr Danuta Drywa
Muzeum Stutthof